Tính đến cuối tháng 10/2024, còn 51 tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đang nằm bờ, neo đậu, hoạt động ngoài tỉnh nhiều năm không về địa phương, cụ thể: 1 tàu tại TP Hải Phòng; 11 tàu tại Nam Định; 1 tàu tại Thanh Hóa; 1 tàu tại Nghệ An; 2 tàu tại Quảng Bình; 2 tàu tại Thừa Thiên Huế; 23 tàu tại TP. Đà Nẵng; 1 tàu tại Quảng Nam; 3 tàu tại Bình Thuận; 2 tàu tại Bà Rịa - Vũng Tàu và 4 tàu chưa xác định vị trí.
Để tăng cường công tác quản lý tàu cá, xử lý nghiêm hành vi vi phạm về lắp đặt thiết bị VMS, tỉnh Quảng Ngãi vừa có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành trên chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm soát chặt chẽ vị trí tàu cá Quảng Ngãi chưa lắp VMS neo đậu, không cho xuất bến đi khai thác hải sản, đồng thời xử lý nghiêm theo quy định. Kết quả xác minh, xử lý nếu có gửi về UBND tỉnh trước ngày 20/11/2024 để tổng hợp báo cáo và chuẩn bị cho lần kiểm tra thứ 5 của Đoàn Thanh tra Ủy ban châu Âu dự kiến vào tháng 11. Đây là một trong số nhiều động thái quyết liệt của tỉnh Quảng Ngãi trong nỗ lực chống khai thác IUU.
Tính đến nay toàn tỉnh Quảng Ngãi có 2.967 tàu cá đã lắp thiết bị VMS trên tổng số 3.066 tàu cá bắt buộc phải lắp đặt VMS ( đạt tỉ lệ 98,8%). Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ngãi cho biết, tính đến ngày 7/11/2024, tổng số tàu cá của tỉnh đã đăng ký là 4.710 tàu (tăng 229 tàu), trong đó tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 15m là 1.644 tàu, tàu từ 15 m trở lên là 3.066 tàu. Về tàu cá "03 không", tỉnh đã ban hành quyết định công bố danh sách 1.087 tàu, Chi cục Thủy sản đã thực hiện kiểm tra hiện trạng, rà soát được 950/1.087 tàu cá, trong đó có 230/1.087 không thuộc diện đăng ký theo Thông tư số 06/2024/TT-BNNPTNT.
Hiện cơ quan chức năng đã cấp 549 giấy chứng nhận đăng ký tàu cá; 441 giấy phép khai thác thủy sản và cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase). Đến nay, có 2.665 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm còn hiệu lực. Chi cục Thủy sản đang tiếp tục tổ chức kiểm tra thực tế tàu cá và hướng dẫn hồ sơ đăng ký cho chủ tàu cá để xử lý dứt điểm tàu cá "03 không". Qua rà soát tàu cá "03 không" đợt 2 có 540 tàu, sở đang trình UBND tỉnh xem xét công bố. Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ngãi cũng cho biết, từ đầu năm 2024 đến nay các cơ quan chức năng của tỉnh xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản 163 trường hợp/162 phương tiện theo Nghị định 42 và Nghị định 38 của Chính phủ, trong đó liên quan đến VMS là 100 trường hợp.
Không để phát sinh tàu cá "03 không" sau 31/12/2024
Để triển khai có hiệu quả công tác chống khai thác IUU, Sở NN&PTNT kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo khẩn trương xử lý dứt điểm tàu cá "03 không" đợt 01 trước ngày 20/11/2024 và hoàn thành ngày 31/12/2024; tăng cường nguồn lực để quản lý tàu cá, đặc biệt là phối hợp tổ chức đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản đối với tàu cá "03 không"; rà soát để xử lý dứt điểm và không để phát sinh tàu cá "03 không" sau ngày 31/12/2024.
Ông Trần Phước Hiền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Sở NN&PTNT phối hợp Bộ đội biên phòng, chính quyền các địa phương tăng cường kiểm tra, rà soát và xử lý dứt điểm tàu cá "3 không". Đối với những tàu cá không đủ điều kiện, các trạm kiểm soát biên phòng tuyệt đối không cho xuất bến. Tập trung tuyên truyền và kiên quyết xử lý ở mức cao nhất đối với tàu cá cố tình mất kết nối. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền cho ngư dân hiểu rõ những quy định, hình thức xử phạt trong việc vi phạm vùng biển nước ngoài. Đối với những tàu vi phạm chống khai thác IUU và đã bị xử lý, chính quyền các địa phương cần công khai danh sách cụ thể để nâng cao công tác tuyên truyền cho ngư dân; các cấp ủy Đảng cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, cùng với chính quyền làm tốt công tác chống khai thác IUU.
Theo báo cáo của Sở NN&PTNT, từ đầu năm đến nay, tỉnh Quảng Ngãi đã tiếp nhận 98 đơn đăng ký và 92 đơn xóa đăng ký tàu cá thường xuyên khai thác, dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa; tiếp nhận 5.800 hồ sơ đề nghị hỗ trợ chi phí nhiên liệu, hỗ trợ kinh phí mua bảo hiểm thân tàu và thuyền viên. Tỉnh vẫn tiếp tục tổ chức kiểm tra thực tế tàu cá tham gia khai thác thủy sản trên các vùng biển xa theo Quyết định 48/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tại các Cảng cá, Trạm kiểm soát.
Đối với nhiệm vụ tuyên truyền chống khai thác IUU, từ đầu năm đến nay, đã tổ chức 05 lớp tuyên truyền, vận động ngư dân chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; đồng thời, phối hợp với Cục Kiểm ngư, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức 03 buổi tuyên truyền về bảo vệ môi trường biển, pháp luật thủy sản và chống khai thác IUU; tuyên truyền miệng, cấp phát 3.000 tờ rơi về Nghị quyết 04/2024/NQ-HĐTP và hơn 3.000 tờ rơi, tài liệu về chống khai thác IUU cho ngư dân.
Trong tháng 11/2024, tỉnh Quảng Ngãi đã tăng cường rà soát, tổng hợp tàu cá không còn thực tế, không thực hiện đăng kiểm, chưa cấp giấy phép khai thác thủy sản theo Luật Thủy sản năm 2017, để thông báo xóa tên trong sổ đăng ký tàu cá quốc gia và trên hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase). Tiếp tục phối hợp với địa phương tổ chức rà soát, kiểm tra, hướng dẫn cho chủ tàu thực hiện đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản đối với tàu cá “3 không” theo Thông tư số 06/2024/TT-BNNPTNT ngày 06/5/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tiếp tục triển khai thực hiện thẩm định cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên theo quy định; tổ chức tuyên truyền phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm và tập huấn phổ biến kiến thức về an toàn vệ sinh thực phẩm cho các cơ sở theo lĩnh vực quản lý.
Cũng trong tháng này, toàn tỉnh đã tiến hành triển khai thực hiện hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT); cấp giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (Giấy CC) qua hệ thống eCDT. Tăng cường thực hiện quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả dữ liệu hệ thống giám sát hành trình tàu cá theo quy định pháp luật và các văn bản chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh và Sở; phối hợp triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên; kiểm tra xử lý tàu cá ngắt kết nối, không duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Đặc biệt, đề nghị các địa phương trên cả nước chung tay xử lý nghiêm tất cả tàu cá Quảng Ngãi chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS).
Ngọc Thúy - FICen